Thủ tục tham gia OGP của một quốc gia bao gồm các bước sau:
(1) Thoả mãn các tiêu chuẩn hợp lệ
Đây là điều kiện đầu tiên để một quốc gia tham gia OGP. Như đã đề cập, các quốc gia phải chứng minh là mình đạt tối thiểu 12 điểm trong tổng số 16 điểm của bốn tiêu chí nêu trên.
(2) Gửi thư xin gia nhập
Bước tiếp theo là quốc gia cần gửi một Ý nguyện thư (Letter of Intent) cho các Đồng Chủ tịch của OGP để xin gia nhập, đồng thời gửi cho Bộ phận Hỗ trợ OGP. Ý nguyện thư cần cam kết tôn trọng các nguyên tắc được nêu trong Tuyên bố về Chính phủ mở (Open Government Declaration).[1]
Ý nguyện thư có thể được gửi bởi bất kỳ cơ quan nhà nước nào của quốc gia, miễn là cơ quan đó đã nhận được phê duyệt của người đứng đầu nhà nước đồng ý tham gia OGP. Ý nguyện thư[2] sẽ được công bố trên trang web của OGP.
(3) Xác định một cơ quan nhà nước chủ trì và bắt đầu xây dựng Kế hoạch hành động
Bước tiếp theo là quốc gia phải xác định một cơ quan nhà nước chủ trì các hoạt động liên quan đến OGP và bắt tay vào xây dựng Kế hoạch hành động (National Action Plan) của quốc gia về OGP.
Kế hoạch Hành động cần xây dựng theo mẫu chung của OGP,[3] dài khoảng 8-10 trang. Theo khuyến nghị của OGP, mỗi Kế hoạch Hành động cần có thời gian thực hiện ít nhất là 18 tháng và bao gồm từ khoảng 5-15 cam kết lớn. Cứ sáu tháng trước khi một Kế hoạch Hành động kết thúc, quốc gia cần xây dựng Kế hoạch Hành động mới cho hai năm tiếp theo, để bảo đảm không có sự gián đoạn.
Kế hoạch Hành động cần được quốc gia xây dựng trên cơ sở sự hợp tác giữa Nhà nước và các tổ chức xã hội, tổ chức phi chính phủ. Ở giai đoạn đầu của quá trình này, OGP khuyến khích các chính phủ thiết lập một cơ chế tham vấn lâu dài với các tổ chức xã hội và tổ chức phi chính phủ nhằm tiếp nhận ý kiến đóng góp từ công chúng. OGP đã đưa ra hướng dẫn cụ thể cho các quốc gia về việc thực hiện quá trình tham vấn công chúng.[4]
Các quốc gia cần hoàn tất và gửi Kế hoạch Hành động đầu tiên trước ngày 31 tháng 3 của năm sau, bất kể thời điểm gửi Ý nguyện thư từ khi nào. Do đó, các quốc gia được khuyến cáo nên gửi Ý nguyện thư và bắt tay vào soạn thảo Kế hoạch Hành động đầu tiên của mình trước tháng 11 dương lịch, vì việc xây dựng một Kế hoạch Hành động cần có sự tham vấn ý kiến của công chúng sẽ cần ít nhất ba đến bốn tháng.[5]
Một quốc gia sẽ được coi là thành viên của OGP (thể hiện ở việc được nêu tên trên trang web của OGP) khi đã thoả mãn các tiêu chuẩn hợp lệ, gửi Thư xin gia nhập và tiến hành xây dựng Kế hoạch Hành động.
[1] Xem toàn văn Tuyên bố chung (tiếng Anh) tại http://www.opengovpartnership.org/about/open-government-declaration
[2] Ví dụ có thể tham khảo ý nguyện thu của Thái Lan tại đây: http://www.opengovpartnership.org/dataset/thailand-letters
[3] Xem: OGP, Government Point of Contact Manual – National Action Plan Development Guidance Note, tại http://www.opengovpartnership.org/sites/default/files/ogp_2016_poc_manual.pdf, tr.3-8.
[4] Xem: OGP, Government Point of Contact Manual – Guidance for National OGP Dialogue, tại http://www.opengovpartnership.org/sites/default/files/ogp_2016_poc_manual.pdf, tr.9-13.
[5] Xem: Tổ chức Hướng tới Minh bạch, Sáng kiến Đối tác Chính phủ Mở Tài liệu giới thiệu, cập nhật tháng 3.2016, tại http://towardstransparency.vn/vi/.